مقدمه
اینترنت غیر متمرکز را می توان دست آورد تازه ای از سوی تکنولوژی جدیدی به نام وب 3 یا همان اینترنت نسل سوم دانست. اینترنت را می توان تاثیرگذارترین تکنولوژی بر تعاملات انسان دانست. با ورود اینترنت، دنیا شاهد تغییرات چشمگیری در اطلاعات و ارتباطات بود. یکی از مهمترین و پرکاربردترین راه های ارتباطی در بستر اینترنت صفحات وب می باشند. در نسخه ی اولیه ی وب تعریفی برای تعامل وجود نداشت. در نسل دوم، این مساله به کلی تغییر کرد و در وب 2 تعامل جایگاه خود را پیدا کرد. ظهور فیسبوک گواهی بر این موضوع است. وب 2 با معرفی شبکه های اجتماعی مانند فیسبوک، یوتیوب، گوگل پلاس و… در مفهوم تعامل انقلاب بزرگی را ایجاد کرد.
درست زمانی که همه چیز در اوج خود به سر می برد وب 3 معرفی شد. اما این بار تمرکز نسل جدید وب بر روی اینترنت غیر متمرکز است. وب 3 یا اینترنت نسل سوم هنوز برای خیلی ها مفهومی جدید و ناشناخته است. اینترنت نسل سوم الگوی جدیدی برای تعامل بیشتر کاربران با وب می باشد. در واقع وب را می توان فاز جدیدی از تکامل اینترنت دانست.
تاریخچه
به بیان کلی می توان فاز های وب را اینگونه خلاصه کرد:
وب 1 یا نسل اول: استاتیک
وب 2 یا نسل دوم: داینامیک
وب 3 یا نسل سوم: غیر متمرکز
در طول دهه های گذشته برنامه های تحت وب به شکل چشمگیری دچار تغییرات فراوانی شده اند. این برنامه ها از حالت ایستا به حالت سایت های مبتنی بر داده تغییر یافته اند. این بدان مفهوم است که کاربران می توانند در آن تغییرات ایجاد کنند و با برنامه های تحت وب تعامل داشته باشند. کاربران نسل امروزی نمی توانند اینترنت را بدون فیسبوک و اینستاگرام تصور کنند. در نسل اول وب، کاربران قابلیت اشتراک گذاری در صفحات را در اختیار نداشته اند. صفحات وب فقط در اختیار شرکت ها و ارگان های بزرگ بود که به طور یک طرفه به اشتراک اطلاعات می پرداختند.
اینترنت اصلی مبتنی بر نسخه اول وب یا وب 1 شناخته می شد. در سال 1990 وبسایت ها با استفاده از صفحات HTML به صورت استاتیک طراحی و ساخته می شدند. این صفحات تنها توانایی نمایش اطلاعات را داشتند. در این نسخه از وب کاربران هیچ گونه تغییراتی را نمی توانستند در صفحات وب اعمال کنند. در آن زمان از موتور های جستجو Netscape، AltaVista و Asked Jeeves به جای Google استفاده می شد.
در اوایل سال 2000 میلادی با پیشرفت و معرفی وب 2 همه چیز دگرگون شد و شکل جدیدی از اینترنت به وجود آمد. اینترنت می توانست به حالت یک کتابخانه ی کسل کننده باقی بماند و یا به یک اجتماع جهانی برای تبادل اطلاعات بدل شود. وب 2 مبتنی بر تعامل کاربر طراحی شده بود. کاربران در این نسخه میتوانستند با استفاده از پایگاه داده با وبسایت ها ارتباط برقرار کنند. این مساله باعث شد که وبسایت ها از حالت ایستا به حالت پویا تغییر ماهیت بدهند. یکی دیگر از تغییرات وب 2 ایجاد رابطه بین سایت ها و برنامه های مختلف بود. این مساله تاکید بیشتر بر تولید محتوا توسط کاربر داشت و مشارکت بر مشاهده در اولویت قرار گرفت.
آینده اینترنت با وب 3
در حالت کلی وب 3 یا اینترنت نسل سوم جدیدترین آن محسوب می شود. با مرور در تاریخچه اینترنت در می یابیم که اینترنت به سمت هوشمندتر شدن قدم بر می دارد. با اینکه در ابتدا داده ها به صورت ایستا در اختیار کاربر قرار می گرفت، ولی همین داده ها باعث به وجود آمدن تعامل میان کاربر و اینترنت شد. کاربران توانستند به صورت پویا، با داده ها در تعامل قرار بگیرند. در حال حاضر تمام داده ها توسط الگوریتم ها، برای آشنایی بیشتر کاربر با وب 3 مورد استفاده قرار می گیرند. به طور تقریبی هر 10 سال اینترنت وارد فاز جدیدی می شود. از طرف دیگر هیچ محدودیتی برای جلوگیری یا کند شدن این روند وجود ندارد. بر اساس ماهیت محتوایی، اینترنت روز به روز به تکامل بیشتری دست پیدا می کند.
اینترنت نسل سوم یا وب 3 با اینکه هنوز در حال تعامل است ولی می توان از آن در فناوری های واقعیت مجازی، بلاک چین، نرم افزار های متن باز، اینترنت اشیا IOT و… استفاده کرد. البته تا معرفی رسمی وب 3 هیچ کس نمی تواند ادعا کند که دقیقا می داند وب تری چگونه خواهد بود. ولی چیزی که کاملا مشخص است این است که اینترنت نسل سوم آمده است تا فضای اینترنت را به یک پایگاه داده عظیم تبدیل کند. از اینترنت نسل سوم انتظار می رود که خواسته کاربران را به درستی درک کند و در کمترین زمان ممکن نتیجه دلخواه را فراهم کند.
در وب 3 داده ها و اطلاعات در اختیار ارگان یا شرکت خاصی قرار ندارند. یکی از قابلیت های وب 3 فراهم کردن زمینه ظهور dApp یا نرم افزار های غیر متمرکز Application Decentralized است. اینترنت نسل سوم گام برداری به سوی تکامل بیشتر اینترنت است و هدایت و کنترل وب را در دستان کاربران قرار می دهد. به واسطه ی فناوری های جدید مانند بلاک چین، عملکرد شبکه در حالت نظیر به نظیر P2P میسر شده است.
اینترنت نسل سوم یا وب 3 با اینکه هنوز در حال تعامل است ولی می توان از آن در فناوری های واقعیت مجازی، بلاک چین، نرم افزار های متن باز، اینترنت اشیا IOT و… استفاده کرد.
مزایای وب 3
با اینکه هنوز برای مشخص شدن مزایا و معایب وب 3 کمی زود است، ولی دارای ویژگی های بارزی است که می توانیم در مورد آن به صحبت بنشینیم.
عدم نیاز وب 3 به نهاد مرکزی کنترل کننده: با حذف نهاد های کنترلی، دیگر امکان سانسور و فیلترینگ در فضای اینترنت وجود نخواهد داشت. همچنین کنترل اطلاعات کاربران ناممکن می شود.
حفظ مالکیت اطلاعات شخصی کاربران: در حال حاضر اطلاعات شخصی شما در اختیار و مالکیت سایت ها و شرکت های مختلفی است که در آن ها اقدام به ثبت نام کرده اید. این سایت ها در ساده ترین حالت از اطلاعات شخصی شما در جهت بازاریابی استفاده می کنند. ولی در اینترنت نسل سوم کاربر تصمیم می گیرد که اطلاعات شخصی خود را در اختیار سایت یا شرکتی بگذارد یا خیر.
اجرای نرم افزار ها بر روی تمام دستگاه ها: در حال حاضر نرم افزارهایی هستند که به صورت انحصاری برای سیستم عامل های خاصی تولید شده اند. در وب 3 این امکان فراهم شده است که بدون پرداخت هزینه ای نرم افزار خود را بر روی هر نوع سیستم عامل و یا هر دستگاهی اجرا کنید.
رفع نیاز کاربران در سریع ترین زمان: با اتصال دستگاه های بیشتر به اینترنت، وب 3 داده های بیشتری را جمع آوری می کند و با استفاده از الگوریتمی پیچیده اطلاعات دقیق تری را برای رفع نیاز کاربر به وجود می آورد.
ایجاد امنیت بیشتر و جلوگیری از فعالیت هکر ها: به دلیل وجود اطلاعات به صورت غیر متمرکز و نبود آن در یک جا، هکر ها برای اقدام به هک اطلاعات باید کل شبکه را از کار بیندازند، که این امر ممکن نیست.
با اتصال دستگاه های بیشتر به اینترنت، وب 3 داده های بیشتری را جمع آوری می کند و با استفاده از الگوریتمی پیچیده اطلاعات دقیق تری را برای رفع نیاز کاربر به وجود می آورد.
وب 3 و بلاک چین
بلاک چین تنها یک پلتفرم برای جابجایی پول و ارزهای دیجیتال نیست. بلکه بلاک چین یکی از تکنولوژی های جدید برای راه اندازی وب 3 و اینترنت غیر متمرکز می باشد. بلاک چین به دلیل توان بالا در ذخیره سازی زمان و چیستی تراکنش بهترین گزینه ی حال حاضر برای سیستم های همتا به همتا است. قوانین مدیریتی خدمات غیر متمرکز در یک پروتکل متن باز یا Open Source طراحی شده اند. کاربران میتوانند برای برقراری با این پروتکل، به انتخاب خودشان از نرم افزار هایی که دارای ویژگی های متفاوتی هستند استفاده کنند.
ارز های دیجیتال در وب 3 نقش به سزایی را دارا می باشند. ارز های دیجیتال ابزار پرداختی در محیط وب 3 می باشند و در واقع می توان گفت رمز ارز ها، سوخت و نیروی محرک وب 3 هستند. در اینترنت نسل سوم، سرویس هایی طراحی شده است که در ازای نگهداری و حفظ اطلاعات به کاربران ارز دیجیتال می دهد. از سوی دیگر می توان گفت استفاده از سرویس ها در ازای پرداخت ارز دیجیتال خواهد بود
